Dla laików w branży budowlanej żuraw wieżowy cały czas wygląda tak samo, ale prawda jest taka, że żurawie wieżowe wciąż podlegają zmianom. Ewolucja dotyczy głównej konstrukcji tego kolosa, aż po wszystkie części składowe, również kabinę operatora. To właśnie w kabinie swoją pracę wykonuje operator żurawia, dlatego musi być ona nie tylko bezpieczna, komfortowa, ale musi także posiadać odpowiednie udogodnienia, które zwiększą bezpieczeństwo oraz poziom realizacji zadań.
W żurawiu wieżowym stosowane są wyłącznie dwa rozwiązania dotyczące kabiny operatora: kabina zintegrowana z konstrukcją żurawia lub kabina zawieszona na konstrukcji. Wybór jednej z tych opcji zależy głównie od kosztów produkcji.
Żurawie wieżowe – kabina zawieszona na konstrukcji i kabina zintegrowana z konstrukcją żurawia
Kabina zintegrowana z konstrukcją żurawia
Wykorzystuje konstrukcję nośną maszyny. Obudowa kabiny jest przyspawana do słupów narożnych, połączeń diagonalnych i horyzontalnych. Trzeba zauważyć, że nośna konstrukcja żurawia wieżowego jest dynamicznie obciążana, a także podlega znacznym odkształceniom w trakcie pracy. Te odkształcenia przenoszą się na blachy obudowy kabiny i mogą być przyczyną uszkodzenia. Konstruktorzy takich kabin stoją przed wyzwaniem, jakim jest znalezienie rozwiązań zapewniających długą żywotność bez pęknięć na połączeniach. Wrażliwym na odkształcenia elementem kabiny są szyby. Mocowanie elementów szklanych musi być odpowiednio elastyczne, by nie przenosić naprężeń na szklaną powierzchnię.
Żurawie wieżowe z lat 50-60 XX. wieku wyposażone były w kabiny, w których stosowano elementy drewniane (dachy i podłogi). Drewno absorbowało odkształcenia wieży bez uszkodzeń, a przy tym było doskonałym izolatorem. Wraz z rozwojem technologii spawania oraz z polepszeniem metod i możliwości wyliczenia stalowej konstrukcji żurawia, pojawiła się możliwość wbudowania w żurawie wieżowe kabiny wykonanej z blachy stalowej. Szyby w kabinach zintegrowanych z konstrukcją żurawia są najczęściej zamocowane w gumowych profilach, które najlepiej ograniczają odkształcenia bez powodowania naprężeń w szkle. Stosowanie gumowych profili ma jeszcze jedną istotną zaletę – łatwiejsza wymiana uszkodzonej szyby w warunkach budowy. Argumentem przeciwko klejeniu szyb w kabinach żurawi budowlanych jest możliwość odklejenia się w całości, co na placu budowlanym mogłoby się zakończyć tragicznie. Jeśli producent maszyny podejmuje decyzję o zastosowaniu szyby klejonej – dodatkowo zabezpiecza je mechanicznie przed wypadnięciem w całości. Interesującym rozwiązaniem, które stosowane jest od połowy lat 80-tych ubiegłego stulecia przez wiodącego producenta żurawi wieżowych jest zawieszanie szyb w kabinie na sprężynach. Takie rozwiązanie charakteryzuje się dużą odpornością na odkształcenia konstrukcji stalowej oraz niezależnością od tolerancji wykonania szyby.
Kabina zawieszona na konstrukcji
W dzisiejszych czasach są spotykane w większości żurawi budowlanych. Rozwiązania różnią się w szczególności formą. Mowa o konstrukcjach samonośnych, które zamontowane są na platformach przymocowanych do konstrukcji żurawia. Typ i wielkość żurawia mają wpływ na pozycje takiej kabiny. Zdecydowana większość producentów decyduje się na montaż kabiny po prawej stronie patrząc w kierunku wysięgnika żurawia. Należy zauważyć, że niedogodnością w większości kabin tego typu jest konieczność ich demontażu do transportu. Osoby zajmujące się logistyką muszą uwzględnić kabinę żurawia jako dodatkowy element do transportu. Kabiny tego typu najczęściej kupowane są od firm, które specjalizują się wyłącznie w produkcji kabin dla różnego rodzaju urządzeń z różnych gałęzi przemysłu. Producenci żurawi rzadko decydują się na produkcję kabiny.
Żurawie budowlane – dostęp do kabiny operatora
Trzeba otwarcie powiedzieć, że dostęp do kabiny zawsze jest utrudniony z powodu konstrukcji żurawia wieżowego. Producenci dokładają wszelkich starań, by ułatwić wejście oraz opuszczenie kabiny za pomocą różnorodnych technicznych rozwiązań, ale udaje się to jedynie w ograniczonym zakresie.
Z reguły kabiny zintegrowane w konstrukcji, mają dostęp do środka przez otwór w podłodze. Fotel operatora w większości przypadków znajduje się nad włazem i musi być obracany bądź przesuwany. Największym problemem związanym z tą opcją jest utrudniona możliwość ewakuacji operatora żurawia. W przypadku omdlenia dochodzi do sytuacji, w której nie można otworzyć włazu, a dostęp z zewnątrz jest utrudniony poprzez wysokość pracy. W takim przypadku niezbędna jest pomoc specjalistycznych jednostek ratownictwa wysokościowego. Dostęp do napędów żurawia możliwy jest wyłącznie przez właz w dachu kabiny. Stanowi to utrudnienie codziennej kontroli i konserwacji. Wielkość kabiny zależy od wielkości żurawia, a przez to dostęp jest zależny również od modelu żurawia.
Kabina zawieszona na konstrukcji przeważnie ma dostęp przez drzwi wmontowane w tylną ścianę kabiny. Starsze modele posiadały właz z dostępem przez dach. Dostęp przez drzwi z podestu jest wygodny, a w przypadku zasłabnięcia operatora, nie utrudnia akcji ratunkowej. Dostęp do napędów żurawia wieżowego również jest ułatwiony.
Sprawdź: Mobilne żurawie wieżowe na wynajem
Warunki pracy w kabinie żurawia wieżowego
Nie ulega wątpliwości, że warunki pracy w kabinach żurawi wieżowych ulegają ciągłej poprawie. Jeszcze w latach 70-tych wyposażenie kabiny można było uznać za prymitywne, często siedzeniem dla operatora była drewniana ławeczka. Ogrzewanie, choć nie zawsze obecne, stanowił prosty grzejnik, a już prawdziwą rzadkością była wentylacja. Operator szybko się męczył z powodu sterowników poruszających się z dużym oporem. Co spowodowało znaczne polepszenie warunków pracy? Przede wszystkim miały na to wpływ coraz wyższe wymagania ustawodawcy, jak również zmiany na rynku pracy: naprawdę ciężko było znaleźć operatorów żurawi wieżowych, którzy chcieliby pracować w prymitywnych warunkach.
Obecnie
W dzisiejszych czasach warunki pracy w poszczególnych typach kabin żurawi wieżowych są podobne. Spotyka się amortyzowane fotele, posiadające możliwości różnorodnego, ergonomicznego dopasowania. Sterowniki urządzenia są precyzyjne i charakteryzują się małym oporem. Rolety i blendy przeciwsłoneczne nie są rzadkością. Ogrzewanie i klimatyzacja – to już standard lub opcja, którą można wprowadzić bez problemu.
Im nowocześniejsze modele żurawi – tym większa precyzja, a także wygoda dla operatora urządzenia. Producenci tacy jak LIEBHERR pamiętają o tym, że kabina żurawia wieżowego to miejsce wielogodzinnej pracy, w której powinno być wygodnie, ale przede wszystkim bezpiecznie. Nowoczesne żurawie wieżowe są wygodnym miejscem pracy, ale tylko dobra współpraca między człowiekiem a maszyną gwarantuje bezpieczeństwo oraz sprawny przebieg prac na placu budowy.
